Zijn wie je bent...

Ik vind het fijn dat er vaak gezegd wordt tegen kinderen én volwassenen: “Je mag zijn wie je bent.”
 
Alleen jammer dat dit bijna altijd loze woorden zijn. Een kind dat wiebelt stoort de rest en wordt gevraagd stil te zitten. Een volwassene die helemaal weg is van roze of knalgeel kan zich wel kleden in zijn favoriete kleur, maar wordt toch door iedereen aangekeken. Ik vind het lastig dat we als mensen hetzelfde gedrag vertonen als kippen: Zo gauw er een kleine afwijking is, wordt de kip kaalgepikt. Vaak overleeft ze het niet… Je kunt heel vaak NIET zijn wie je bent.
 
Jezelf zijn is gevaarlijk in diverse landen. Heb je een eigen mening of een afwijkende seksualiteit? Dan ga je de gevangenis in of wordt je ter dood veroordeeld. Kijk op dit moment maar naar Rusland, Turkije, China, Noord-Korea, Iran. En de lijst is nog veel langer!
 
Zo beklemmend is Nederland godzijdank niet. Maar het feit dat we elk jaar weer aandacht moeten besteden aan ‘Pesten’ zegt genoeg. Niet alleen kinderen, ook volwassenen hebben er mee te maken. Het schijnt dat 1 op de 10 kinderen gepest wordt. Van de volwassenen is dat 1 op de 8 en in het bejaardentehuis 1 op 5. Kortom: Hoe ouder we worden, hoe meer het voorkomt?
 
Dat staat in schril contrast met het advies dat we kinderen én volwassenen graag geven. Ik begrijp dan ook niet goed waarom we het een zeggen en het ander doen.
Is het automatisme?
Is het groepsgedrag en daarmee sociale druk?
 
Voor mij een fascinerend onderwerp. En ik ben niet de enige, er zijn al heel wat psychologische experimenten uitgehaald om onszelf beter te begrijpen!

Het Milgram Experiment

Verplichte kost voor goochelaars…
 
Stanley Milgram was een psycholoog. Hij deed een experiment dat later  nooit meer op die manier gedaan mocht worden. De deelnemers, die van niets wisten, kregen teveel emotionele spanning te verwerken!
 
Wat moesten ze doen:
Een ‘leerling’ zit in een aparte ruimte. Hij moet steeds iets onthouden. Lukt dat niet, krijgt hij een elektrische schok. Dat begint met een laag voltage, maar wordt in stappen verhoogd tot 450 volt (dodelijk!)
 
De proefpersoon zit aan een tafeltje en hoeft alleen maar de knop in te duwen als het antwoord fout is. Naast hem staat een professor in een witte jas. Een belangrijk detail, zo is later gebleken: een witte doktersjas geeft iemand direct geloofwaardigheid en autoriteit
 
De verwachting was dat maar weinig proefpersonen door zouden gaan met schokken geven. In werkelijkheid blijkt rond de 60% van de mensen (een gemiddelde uit meerdere onderzoeken en over een lange periode) door te gaan onder druk van een autoriteit. Het bizarre is daarbij dat de leerling bij elke zwaardere schok ook heftiger reageerde. Dat hoorde de proefpersoon! Schreeuwen en op de muur bonken zijn niet genoeg om mensen ‘ongehoorzaam’ te maken.
 
De reden dat dit experiment niet meer zo herhaald mag worden is dat de proefpersonen er psychische schade aan overhielden. De test zelf was erg emotioneel belastend, maar achteraf kwam ook het besef dat ze wel degelijk iemand zouden doden als een ‘autoriteit’ dat opgeeft. Dat is een besef dat we liever niet hebben van onszelf…

Je denkt misschien, dat was lang geleden, maar de resultaten zijn van alle tijden. Dit onderzoek is in verzwakte vorm herhaald in 2017: 90% gaat door tot het maximale van 150 volt. Hogere voltages mogen niet meer...In het originele experiment ging 60% door tot een dodelijke 450 volt!

Derren Brown heeft een versie van dit experiment herhaald (het is vaker op tv gekomen in de vorm van een spelshow, meest recent nog bij BNN): https://bit.ly/2HdyMkL
Lees meer over dit experiment op https://nl.wikipedia.org/wiki/Experiment_van_Milgram